13 rəqəmi niyə nəhs sayılır?
13 rəqəmi əsrlər boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə mistik və nəhs bir rəqəm olaraq qəbul edilmişdir. Bu inanc qədim dövrlərdən bəri fərqli mifologiyalar, dini inanclar və tarixi hadisələrdən qaynaqlanır. Əksər insanlar 13 rəqəminin uğursuzluq gətirdiyinə inanır və hətta bəzi ölkələrdə bu rəqəmdən qaçmaq üçün xüsusi tədbirlər görülür. Məsələn, bəzi binalarda 13-cü mərtəbə yoxdur və ya otellərdə 13 nömrəli otaqlar istifadə edilmir. Bəs bu inanc haradan qaynaqlanır və niyə bu qədər güclüdür? Yazının davamında bu mövzunu daha dərindən araşdıracağıq.
1. 13 rəqəmi və xristianlıq
Xristianlıqda 13 rəqəmi ilə bağlı inancın kökləri İsa peyğəmbərin sonuncu şam yeməyinə (Son Axşam Yeməyi) dayanır. Bu yeməkdə İsa və onun 12 həvarisi yer alırdı, yəni ümumi sayı 13 idi. Yəhuda İskariot İsanı satdığı üçün 13-cü şəxs sayılır və onun bu xəyanəti nəticəsində İsa peyğəmbərin çarmıxa çəkilməsi hadisəsi baş verir. Bu səbəbdən, xristianlar arasında 13 rəqəmi uğursuz və nəhs sayılır. Bu inanc yüzillər boyu müxtəlif mədəniyyətlərə təsir etmiş və nəticədə 13 rəqəminin mənfi bir simvol olaraq qəbul edilməsinə səbəb olmuşdur.
Qədim Skandinaviya mifologiyasında 13 rəqəmi ilə bağlı maraqlı bir əhvalat var. Odin adlı baş tanrı və onun 11 digər tanrısı bir ziyafət keçirərkən 13-cü tanrı olan Loki gözlənilmədən ziyafətə qatılır. Loki xaos və pislik tanrısı kimi tanınırdı və onun gəlişi ilə ziyafət fəlakətə çevrilir. Loki Balder adlı sevimli tanrını öldürür və bu hadisə böyük bir faciəyə səbəb olur. Bu əhvalat da 13 rəqəminin nəhs olaraq qəbul edilməsinə səbəb olmuşdur. Qədim Skandinaviya inancları zamanla Avropa xalqlarının mədəniyyətinə təsir etmiş və 13 rəqəminin nəhsliyi barədə inanc geniş yayılmışdır.
3. Tarixdə 13 rəqəmi ilə bağlı hadisələr
Tarixdə 13 rəqəmi ilə bağlı bir çox uğursuz hadisə baş vermişdir. Məsələn, ABŞ-ın Apollo 13 kosmik missiyası ilə bağlı faciəvi hadisəni xatırlaya bilərik. Bu missiya 11 aprel 1970-ci ildə başladıldı və qısa müddət sonra oksigen tanklarının partlaması nəticəsində astronavtlar həyatlarını təhlükə altına saldılar. Şükürlər olsun ki, astronavtlar sağ qaldılar, amma bu hadisə 13 rəqəmi ilə bağlı inancın daha da güclənməsinə səbəb oldu. Bu və digər tarixi hadisələr 13 rəqəminin insanların şüurunda nəhs bir simvol kimi yer almasına səbəb olmuşdur.
4. 13 rəqəminə qarşı qorxu
Triskaidekafobiya 13 rəqəmindən qorxmaq anlamına gəlir və bu fobiya əsrlər boyu mövcuddur. Triskaidekafobiyadan əziyyət çəkən insanlar 13 rəqəminin uğursuzluq gətirəcəyinə inanır və bu rəqəmdən qaçmağa çalışırlar. Bu qorxu binaların mərtəbə nömrələməsindən tutmuş, otellərdə otaq nömrələrinə qədər müxtəlif sahələrdə müşahidə olunur. Triskaidekafobiya bəzi insanlar üçün o qədər güclü ola bilər ki, gündəlik həyatda bu rəqəmdən qaçmaq üçün xüsusi tədbirlər görməyə məcbur olurlar. Bu cəmiyyətin 13 rəqəminə qarşı dərin kök salmış inancını göstərir.
5. 13 rəqəmi və uğursuzluq əfsanələri
Dünyanın müxtəlif mədəniyyətlərində 13 rəqəmi ilə bağlı uğursuzluq əfsanələri yayılmışdır. Məsələn, Yaponiyada 13 rəqəmi ilə əlaqəli uğursuz hadisələrin baş verdiyi inancı mövcuddur. Yaponlar 13 rəqəmini ölümlə əlaqələndirirlər və bu səbəbdən də bu rəqəmdən qaçmağa çalışırlar. Digər mədəniyyətlərdə də 13 rəqəminin ölüm, xəstəlik və fəlakətlərlə əlaqəli olduğuna inanılır. Bu əfsanələr əsrlər boyu nəsildən-nəslə ötürülmüş və bu gün də bəzi insanlar arasında mövcud olan 13 rəqəminin uğursuzluq gətirdiyinə inamın davam etməsinə səbəb olmuşdur.
Nəticə
13 rəqəminin nəhs sayılması bir çox mədəniyyət, din və mifologiyada köklənmişdir. Bu rəqəm ilə bağlı qorxu və inanc əsrlər boyu insanların şüuruna təsir etmiş və cəmiyyətin bir hissəsinə çevrilmişdir. Hərçənd ki, 13 rəqəminin nəhs olması elmi əsaslara dayanmır, bu inancın gücü və təsiri hələ də bir çox insanın həyatında özünü göstərir. Bu gün 13 rəqəmi ilə bağlı qorxuların böyük əksəriyyəti tarixi hadisələr, dini inanc və mifologiyalar ilə bağlıdır, amma bəzi insanlar üçün bu rəqəm sadəcə bir rəqəmdir.
