Paxıllıq niyə yaranır?
Paxıllıq insanlar arasında qədim zamanlardan bəri mövcud olan və bir çox münasibətlərə təsir edən emosiyalardan biridir. Bu hiss çox vaxt insanların özlərini başqaları ilə müqayisə etməsi, başqalarının uğurlarına və malik olduqlarına qarşı mənfi reaksiya göstərməsi ilə əlaqəlidir. Paxıllığın yaranma səbəbləri insan psixologiyası və sosial münasibətlərlə sıx bağlıdır. Bəzən bu hiss insanları daha yaxşı nəticələrə həvəsləndirə bilər, lakin çox vaxt mənfi təsirlər yaradaraq fərdlərin daxili harmoniyasını və insan münasibətlərini pozur. Paxıllıq bir çox cəhətdən öyrənilməyə layiq bir emosiyadır, çünki bu hissin necə meydana gəldiyini və onunla necə mübarizə aparılacağını anlamaq insanlar arasında daha sağlam münasibətlər qurmağa kömək edə bilər.
Özünəinam əksikliyi paxıllığa səbəb ola bilər
Özünəinam və özünüqiymətləndirmə hissi insanlar arasında emosional vəziyyətlərə böyük təsir göstərir. Paxıllığın yaranmasının əsas səbəblərindən biri insanların özünə qarşı inamının az olması və başqalarının uğurlarını öz çatışmazlıqları ilə müqayisə etməsidir. Özünəinamı az olan insanlar başqalarının həyatını daha uğurlu və cazibədar görərək öz həyatlarında narazılıq hissi yaşayırlar. Onlar başqalarının malik olduqlarına baxaraq özlərini yetərsiz hiss edirlər və bu paxıllığın əsasını təşkil edir. Özünəinam əskikliyi ilə yaranan paxıllıq, həm də şəxsin motivasiyasını və məhsuldarlığını azalda bilər. Belə ki, insan başqalarının uğurlarına həsəd aparmağa başlarkən öz həyatını və məqsədlərini həyata keçirmək üçün lazım olan enerjini itirir. Buna görə də, özünəinam hissinin artırılması və fərdlərin öz dəyərlərini qiymətləndirməsi paxıllıq hissindən xilas olmağın vacib yollarından biridir.
Sosial təsirlər paxıllığı gücləndirir
Sosial media və digər kütləvi informasiya vasitələri insanlar arasındakı əlaqələri daha da yaxınlaşdıraraq hər kəsin həyatını və uğurlarını başqalarına göstərmək üçün geniş imkanlar yaradır. Bu mühitlər insanlarda öz həyatlarını başqalarının həyatları ilə müqayisə etmək ehtiyacı yaradır və nəticədə paxıllıq kimi mənfi emosiyalara yol açır. İnstagram, Facebook və digər sosial platformalarda hər kəsin ən yaxşı anlarını paylaşması, başqalarının uğurlarını və xoşbəxtliklərini nümayiş etdirməsi insanları bu uğurları öz həyatlarında arzulamağa məcbur edir. Bu müqayisələr sosial təsirlərin güclənməsinə və fərdlərin özlərini kifayət qədər uğurlu hesab etməmələrinə səbəb olur. Beləliklə, sosial təsirlər, xüsusilə də sosial media paxıllığın əsas səbəblərindən biridir və bu təsirlərin azaltılması üçün fərdlərin real həyatın müxtəlifliyini dərk etməsi və öz həyatlarına fokuslanması vacibdir.
Şəxsi ambisiyalar və uğursuzluqlar paxıllığı yarada bilər
Bəzi insanlar həyatda böyük məqsədlərə və ambisiyalara malikdirlər, lakin hər zaman bu məqsədlərə nail olmaq mümkün olmur. Bu kimi hallarda uğursuzluqlar və məyusluqlar insanlarda başqalarına qarşı paxıllıq hissi yaradır. İnsanlar başqalarının həmin məqsədlərə nail olduğunu görərkən özlərində məyusluq və həsəd hissi keçirirlər. Bu, xüsusilə rəqabətli sahələrdə daha çox müşahidə edilir və fərdlər arasında qarşıdurmalara səbəb olur. Paxıllıqla əlaqəli olan ambisiyalar insanları özlərinin uğursuzluqlarına daha çox fokuslanmağa və başqalarının uğurlarını qəbul etməyə çətinlik çəkməyə məcbur edir. Şəxsi ambisiyalar və uğursuzluqlar arasında balansın qorunması paxıllığın azalması üçün vacibdir. İnsanlar öz nailiyyətlərini və uğurlarını qiymətləndirməyi öyrəndikdə başqalarının uğurlarına daha pozitiv yanaşa bilirlər.
Şüurlu şəkildə özünütənqid və inkişaf yolu ilə paxıllığın qarşısını almaq olar
Paxıllıq, əslində, insanın özünü yaxşılaşdırması üçün bir siqnal olaraq görülə bilər. Bu mənfi hissi fərdlərin inkişafı üçün bir vasitəyə çevirmək mümkündür. Əgər insanlar başqalarının uğurlarını şüurlu şəkildə təhlil edib, özlərinə müsbət şəkildə təsir göstərə biləcək nümunələr kimi görsələr paxıllıq hissi azalacaq. Özünütənqid edərkən mənfi duyğuları konstruktiv şəkildə idarə etmək insanlara həm özlərinə, həm də başqalarına qarşı daha tolerant və müsbət olmağa kömək edə bilər. Paxıllığın təsirlərini idarə etmək üçün insanlar öz inkişaflarını diqqətdə saxlamalı və başqalarının uğurlarını özləri üçün bir nümunə olaraq görməlidirlər. Belə yanaşma fərdlərin şəxsi inkişaflarına fokuslanmalarını və mənfi duyğuları faydalı bir istiqamətə yönəltmələrini təmin edir.
