Qənaət etməyin 5 yolu
Qənaət etmək gündəlik həyatımızda daha balanslı maliyyə planları qurmağa və gələcəyimizi təmin etməyə imkan verir. İstər böyük maliyyə məqsədləri, istərsə də kiçik xərclərə nəzarət üçün qənaət vərdişi mühüm rol oynayır. Müasir iqtisadi şəraitdə hər bir ailə və ya fərd üçün qənaət strategiyaları müəyyən etmək vacibdir. Qənaətin əsas yolları ilə tanış olmaq həm maddi azadlığa, həm də arzulanan maliyyə stabilinə çatmağa kömək edə bilər. Bu yazıda sizə qənaət etməyin beş fərqli üsulunu təqdim edəcəyik ki, bu yollar sayəsində gündəlik həyatınızda xərcləri azaldaraq gələcəyinizə daha çox investisiya qoya biləsiniz.
1. Büdcə planlamasını prioritet edin
Büdcə planlaması qənaətə başlamaq üçün ilk və ən mühüm addımdır. Hər ay gəlirlərinizi və xərclərinizi müəyyən edərək nə qədər xərcləyə biləcəyinizi bilirsiniz. Bunun üçün xərclərinizi kateqoriyalara bölməklə (məsələn, yemək, nəqliyyat, istirahət və s.) hər bir sahədə nə qədər sərf etdiyinizi daha yaxşı analiz edə bilərsiniz. Büdcə planını aylıq olaraq yeniləmək və xərcləri izləmək maliyyə məqsədlərinizə daha yaxınlaşmanıza kömək edir. Planlamada qənaət faizini təyin etmək, yəni hər ay gəlirin müəyyən faizini qənaət üçün ayırmaq vacibdir. Büdcə tətbiqləri və ya sadəcə olaraq Excel kimi sadə vasitələrdən istifadə edərək xərcləri və qənaəti izləyə bilərsiniz. Mütəmadi olaraq bu planı yoxlamaq və yeniləmək maliyyə məqsədlərinizə daha yaxınlaşmağınıza səbəb olur. Bu yolla tədricən pul yığaraq gözlənilməz xərclərə hazır olmaq mümkündür.
2. Lazımsız xərcləri azaltmaq
Bir çox insan gündəlik xərclərində əslində ehtiyac olmayan məhsullara və ya xidmətlərə pul xərcləyir. Lazımsız xərcləri azaltmaq qənaətə gedən ən qısa və ən effektiv yollardan biridir. Məsələn, tez-tez kafe və restoranlarda yemək yemək əvəzinə evdə yemək hazırlamaqla həm qənaət edər, həm də sağlam qidalana bilərsiniz. Ehtiyac olmayan abunəlikləri ləğv etmək də qənaətin bir hissəsi ola bilər. Netflix, idman zalları və ya musiqi tətbiqləri kimi ödənişli xidmətləri nəzərdən keçirmək istifadə etmədiklərinizdən imtina etmək üçün əla bir yoldur. Eyni zamanda, təkrar istifadə edilə bilən məhsullar almaq və birdəfəlik məhsullardan qaçınmaqla da xərcləri azaltmaq mümkündür. Endirimlər və aksiyalar zamanı ehtiyac olmadıqda alış-veriş etməmək də qənaətə böyük təsir göstərir. Hər xərci təhlil edərək “Bu mənə həqiqətən lazımdırmı?” sualını özünüzə vermək də faydalı bir vərdişdir.
3. Enerji və su istifadəsini məhdudlaşdırın
Ev təsərrüfatında enerji və su istifadəsini optimallaşdırmaq qənaət etməyin əsas yollarından biridir. Elektrik cihazlarını istifadədən sonra söndürmək və enerji qənaəti rejimində istifadə etmək xərcləri azaldır. Məsələn, istilik və soyutma sistemlərini effektiv istifadə etmək, yəni mövsümə uyğun temperatura uyğunlaşdırmaq enerjiyə qənaət etməyə kömək edir. Əlavə olaraq, suyu çox istifadə etməmək üçün duş müddətini qısaltmaq və qabyuyan və paltaryuyan maşınları tam dolu olduqda işə salmaq kimi vərdişlər enerji və su fakturasını azaldır. Evdəki işıqları LED lampalarla dəyişmək də enerji qənaəti baxımından müsbət nəticələr verir. Bütün bunlarla bərabər su damcılayan kranları təmir etmək və ya su keçirməyən tualet çənlərindən istifadə etmək də sudan qənaətlə istifadə etməyə imkan yaradır. Evlərdə sadə dəyişikliklər edərək həm ekologiyaya fayda verə, həm də öz büdcənizə qənaət edə bilərsiniz.
4. Aylıq gəlir və xərclərə uyğun maliyyə hədəfləri qurun
Maliyyə hədəfləri müəyyən etmək qənaətin motivasiyasını artırır və məqsədlərinizi konkretləşdirir. Hədəflər qısa, orta və uzun müddətli olaraq üç əsas kateqoriyaya bölünə bilər. Məsələn, qısa müddətli hədəf olaraq müəyyən miqdar pul yığmağı hədəfləyə və ya borclarınızı ödəməyi planlaşdıra bilərsiniz. Orta müddətli hədəf kimi tətil və ya evə investisiya kimi məqsədlər seçilə bilər. Uzun müddətli hədəf isə, məsələn, təqaüd üçün qənaət etmək və ya daşınmaz əmlak almaq kimi böyük maliyyə məqsədlərindən ibarət ola bilər. Hədəfləri konkret və ölçülə bilən etmək üçün onları zaman aralığı ilə təyin etmək faydalıdır. Hədəflərinizə çatdıqca yeni hədəflər müəyyən etmək və qısa aralıqlarla irəliləyişinizi qiymətləndirmək motivasiyanızı artıracaqdır. Bu hədəflər vasitəsilə maliyyə vəsaitlərinizi daha məqsədli şəkildə idarə edə bilərsiniz.
5. Gündəlik vərdişləri tədricən dəyişdirin
Qənaət etməyi gündəlik vərdişlərə daxil etmək böyük fayda verə bilər. Kiçik dəyişikliklərlə başlayaraq qənaət etməyi asanlaşdırmaq mümkündür. Məsələn, nəqliyyatda ictimai nəqliyyatdan istifadə etmək və ya avtomobilinizi daha az işlətmək yanacaq xərclərinə qənaət edir. Eyni zamanda, alış-verişə çıxarkən bir siyahı hazırlamaq və yalnız bu siyahıda olan məhsulları almaq impulslardan yaranan lazımsız alış-verişlərin qarşısını alır. Qida ilə bağlı alış-verişlərdə böyük paketləri seçmək və təkrar istifadə edilə bilən çantalar götürmək də qənaət üçün kiçik, lakin effektiv vərdişlərdir. Sosial media və digər platformalarda aksiyaları izləmək və zəruri olan məhsulları endirim zamanı almaq da xərcləri azaldır. Bu kiçik dəyişiklikləri uzun müddətdə davam etdirmək daha çox qənaət etməyinizə və maliyyə vərdişlərinizi inkişaf etdirməyinizə səbəb olur.
