Sink nədir?
Sink insan orqanizmi üçün vacib olan minerallardan biridir və əsasən immun sisteminin gücləndirilməsi, hüceyrə bölünməsi və yaraların sağalması üçün əhəmiyyətlidir. Bu mineral bədənimizdə kiçik miqdarda olsa da, çox vacib funksiyaları yerinə yetirir. Sink, həmçinin, müxtəlif fermentlərin fəaliyyətində, DNT və protein sintezində mühüm rol oynayır. İnsan orqanizmi sinki öz-özünə istehsal edə bilmir, bu səbəbdən də onu qidalar vasitəsilə qəbul etmək lazımdır. Əsasən ət, dəniz məhsulları, qoz-fındıq, toxumlar və süd məhsullarında rast gəlinən sink balanslı bir qidalanma ilə təmin edilməlidir.
Sinkin əsas funksiyaları
Sinkin orqanizm üçün vacib funksiyaları çoxdur. İlk növbədə, bu mineral immun sisteminin gücləndirilməsində əsas rol oynayır, bu da bədəni müxtəlif infeksiyalara qarşı qoruyur. Sink, həmçinin hüceyrələrin böyüməsi və bölünməsi proseslərini dəstəkləyir, yaraların sağalmasını sürətləndirir. Metabolik fəaliyyətlər üçün də əvəzolunmazdır və karbohidratların parçalanmasında iştirak edir. Beyin funksiyaları üçün də əhəmiyyətli olan sink yaddaşı və diqqəti yaxşılaşdırmağa kömək edir. Bundan əlavə, antioksidant xüsusiyyətlərə malikdir, bu da sərbəst radikallara qarşı mübarizə aparmağa və yaşlanma prosesini yavaşlatmağa kömək edir.
Sinkin faydaları
Sinkin insan sağlamlığına bir çox faydası var. İlk olaraq, immunitet sisteminin gücləndirilməsinə kömək edir, bu da bədəni infeksiyalardan qorumağa kömək edir. Sink, həmçinin dəri problemləri, məsələn, sızanaq və ekzemanın müalicəsində istifadə olunur. Yaraların sağalmasını sürətləndirmək, saç və dırnaq sağlamlığını qorumaq da sinkin digər mühüm faydaları arasındadır. Sink hormonal balansın qorunmasına və reproduktiv sağlamlığa dəstək verir, xüsusən kişilərdə testosteron səviyyəsini artırır. Eyni zamanda, bu mineral stressi azaltmağa, yaddaşı yaxşılaşdırmağa və ümumi beyin funksiyalarını dəstəkləməyə kömək edir.
Sink çatışmazlığının əlamətləri
Sink çatışmazlığı orqanizmdə bir çox problemi yarada bilər. Bu vəziyyətin ən əsas əlamətləri arasında immun sistemin zəifləməsi, tez-tez xəstəliklərə tutulma və yaraların gec sağalması yer alır. Sink çatışmazlığı, həmçinin dəri problemlərinə, məsələn, sızanaq və quruluğa səbəb ola bilər. Həmçinin, saçların zəifləməsi, dırnaq qırılması və iştahsızlıq kimi problemlər də müşahidə oluna bilər. Kişilərdə hormonal balansın pozulması və reproduktiv sağlamlığın zəifləməsi də sink çatışmazlığının digər əlamətləridir. Bu mineraldan kifayət qədər qəbul etməmək diqqət və yaddaş problemlərinə, həmçinin sinir sistemində disfunksiyalara səbəb ola bilər.
Sinkin əsas mənbələri
Sinki bədənə təmin etmək üçün qida mənbələri çox önəmlidir. Ət, xüsusən qırmızı ət və toyuq sink baxımından zəngindir. Dəniz məhsulları sinkin yüksək miqdarda olduğu qidalardır. Qoz-fındıq, toxumlar (balqabaq toxumu kimi) və süd məhsulları da sink mənbələri arasında yer alır. Eyni zamanda, noxud, mərcimək kimi paxlalılar və tam taxıllı məhsullar da sink ehtiyacını qarşılamaq üçün yaxşı seçimdir. Bu qidaları balanslı bir şəkildə istehlak edərək bədəninizin sink ehtiyacını qarşılaya bilərsiniz.
Sinkin dozası və zərəri
Sinkin dozası yaş və cinsə görə dəyişir. Yetkin kişilər üçün gündəlik tövsiyə edilən doza təxminən 11 mq, qadınlar üçün isə 8 mq-dır. Lakin hamilə və süd verən qadınların ehtiyacları daha yüksək ola bilər. Sinkin çox qəbul edilməsi zərərli ola bilər və mədə problemlərinə, baş ağrısına və hətta immun sistemin zəifləməsinə səbəb ola bilər. Buna görə də sink əlavələri qəbul edərkən mütləq həkim məsləhəti almaq vacibdir. Dozanın normadan çox olması misin sovrulmasını azalda və uzun müddətli istifadədə toksik təsir göstərə bilər.
Sink əlavələri
Bəzi hallarda qidadan kifayət qədər sink almaq mümkün olmaya bilər və sink əlavələri lazım ola bilər. Bu, xüsusilə vegeterianlar, yaşlı insanlar, hamilə qadınlar və müəyyən xəstəliklərdən əziyyət çəkənlər üçün keçərlidir. Sink əlavələri, xüsusən immun sistemini gücləndirmək və xəstəliklərin qarşısını almaq üçün istifadə olunur. Lakin, əlavə qəbul etməzdən əvvəl mütləq həkimlə məsləhətləşmək tövsiyə edilir. Çünki çox yüksək dozada qəbul edilən sink, əksinə, sağlamlığa zərər verə bilər və digər mineralların balansını poza bilər.
Sinklə bağlı maraqlı faktlar
Sink yalnız sağlamlığımıza deyil, həm də gündəlik həyatımızda bir çox sahədə istifadə olunur. Ən çox istifadə edildiyi sahələrdən biri də polad istehsalıdır. Sink poladın paslanmasının qarşısını almaq üçün istifadə olunur və bu prosesə galvanizasiya deyilir. Bundan əlavə, sinkin kosmetika və dərman sənayesində də geniş istifadəsi var. Sink oksid günəşdən qoruyucu kremlərdə geniş istifadə olunur, çünki UV şüalarına qarşı güclü müdafiə təmin edir. Sink, həm də bədənimizin pH balansını qorumağa kömək edir və sağlam dəri üçün vacibdir.
Bu məlumatlar sayəsində sinkin nə olduğunu, faydalarını və insan orqanizmi üçün əhəmiyyətini daha yaxşı başa düşə bilərsiniz. Sinkin balanslı qəbul edilməsi sağlam bir həyat üçün vacibdir.
