Siqaretin bilinməyən ziyanları
Siqaret çəkmək dünya üzrə milyonlarla insanın sağlamlığına ciddi təsir göstərən bir vərdişdir. Bu zərərli alışqanlıq bir çox fərqli xəstəliklərə səbəb olduğu kimi, həm də ömrün qısalmasına və həyat keyfiyyətinin azalmasına səbəb olur. Siqaretin ürək-damar, tənəffüs və sinir sisteminə zərəri geniş şəkildə bilinsə də, onun bir çox gizli və bilinməyən ziyanları da mövcuddur. Bu yazıda siqaretin orqanizmə vurduğu bəzi az tanınan zərərlərdən bəhs ediləcək.
Siqaretin dəriyə və xarici görünüşə təsiri
1. Dərinin erkən yaşlanması
Siqaretin təsiri ilə dəri elastikliyini itirir və vaxtından əvvəl qocalma prosesinə daxil olur. Nikotin qan damarlarını daraldır, bunun nəticəsində dəriyə gedən qan dövranı azalır. Nəticədə dəriyə daha az oksigen və qidalandırıcı maddələr çatır. Qırışların yaranması sürətlənir və dəri daha solğun görünür. Siqaret çəkənlərdə xüsusilə üz dərisində və əllərdə qocalma əlamətləri erkən müşahidə olunur.
Saçların zəifləməsi və ağarması
Nikotin və siqaret tüstüsündə olan digər kimyəvi maddələr saç follikullarına zərər verərək saçların zəifləməsinə və tez ağarmasına səbəb olur. Bununla yanaşı, siqaret saç tökülməsini də artırır, çünki o saçların qidalanmasını təmin edən qan damarlarına mənfi təsir göstərir. Saçlar incəlir, gücsüzləşir və hətta qırılma meyli daha çox olur.
Siqaretin reproduktiv sağlamlığa zərəri
Kişilərdə məhsuldarlıq azalması
Siqaretin kişilərdə sperma keyfiyyətinə mənfi təsiri var. Siqaret çəkmək spermaların sayının azalmasına, hərəkətliliyinin zəifləməsinə və genetik zərərə səbəb ola bilər. Bu isə uzunmüddətli dövrdə kişi məhsuldarlığının azalmasına gətirib çıxarır. Siqaret çəkən kişilərin atalıq şansları siqaret çəkməyənlərə nisbətən daha aşağı olur.
Qadınlarda hormonal balansın pozulması
Siqaret qadınlarda hormonal balansı pozur, menstruasiya dövründə dəyişikliklərə, erkən menopauzaya və reproduktiv sağlamlıq problemlərinə səbəb olur. Həmçinin, siqaret çəkmək qadınlarda hamilə qalmaq şansını da azaldır və gələcəkdə düşüklər, erkən doğum kimi riskləri artırır.
Siqaretin dişlərə və ağız sağlamlığına təsiri
Dişlərin saralması və çürüklər
Siqaret çəkmək dişlərin üzərində sarı ləkələrin yaranmasına səbəb olur. Tüstüdəki zərərli maddələr diş minasına zərər verir və dişlərin asanlıqla çürüməsinə gətirib çıxarır. Diş əti xəstəlikləri, ağız qoxusu və dişlərin həssaslığı siqaret çəkənlər arasında yayılmış problemlərdir.
Ağız xərçəngi riski
Siqaret çəkənlərin ağız xərçənginə tutulma riski siqaret çəkməyənlərə nisbətən daha yüksəkdir. Ağızda yaranan zərərli hüceyrələr zamanla xərçəngə çevrilə bilər. Həmçinin, diş əti iltihabı və diş köklərində meydana gələn infeksiyalar ağız sağlamlığını ciddi şəkildə zəiflədir.
Siqaretin əzələ və sümük sisteminə təsiri
Əzələlərin zəifləməsi
Siqaret çəkmək əzələlərdə oksigen çatışmazlığına səbəb olur ki, bu da əzələ zəifliyinə gətirib çıxarır. Siqaret çəkənlərdə fiziki güc azalır və əzələlərdə yorğunluq daha tez müşahidə olunur. Bu təsir idmançılar və fiziki fəaliyyətlə məşğul olanlar üçün xüsusilə zərərli ola bilər.
Sümük sıxlığının azalması
Siqaretin sümüklərə təsiri sümük sıxlığının azalması ilə özünü göstərir. Nikotin sümüklərin qidalanmasını təmin edən qan damarlarına zərər verir və bu osteoporozun inkişafına səbəb ola bilər. Bu vəziyyət yaşlı insanlar üçün ciddi problemlər yaradır, çünki sümüklər daha kövrək və qırılmağa meyilli olur.
Nəticə
Siqaretin insan orqanizminə vurduğu zərərlər yalnız yaxşı məlum olan xəstəliklər ilə məhdudlaşmır. Dərinin erkən yaşlanması, reproduktiv problemlər, diş xəstəlikləri və əzələ-sümük sistemi zəiflikləri kimi bir çox bilinməyən təsirlər də mövcuddur. Siqaretin zərərlərini başa düşərək bu zərərli vərdişdən imtina etmək sağlam və uzun bir həyat yaşamaq üçün vacibdir.
