Uşaq dərisi niyə həssasdır?
Uşaqların dərisi yetkinlərinkindən fərqli olaraq daha nazik və həssasdır. Uşaqlıq dövründə dəri öz funksiyalarını tam olaraq yerinə yetirməyə başlayır və bu zaman müxtəlif xarici amillərə qarşı daha zəif müdafiə olunur. Uşaqların dərisinin həssaslığı müxtəlif səbəblərə bağlıdır və bu səbəblər dərinin quruluşu və funksionallığı ilə əlaqədardır. Bu mövzuda yazının məqsədi uşaqların dərisinin niyə həssas olduğunu və bu həssaslığın səbəblərini daha ətraflı izah etməkdir.
Uşaqların dərisinin incə və nazik olması
Uşaqların dərisi yetkinlərə nisbətən daha nazikdir. Bu naziklik dərinin xarici amillərə qarşı müdafiəsini azaldır və dərini daha həssas edir. Uşaqlıq dövründə dərinin üst təbəqəsi, yəni epidermis hələ tam formalaşmadığı üçün bu təbəqə daha nazik və incə olur. Epidermis dərini xarici təsirlərdən qoruyan əsas təbəqədir və bu təbəqənin zəifliyi uşaqların dərisini daha həssas edir. Uşaqların dərisi, həmçinin daha çox su itirir, bu da dərinin qurumasına və çatlamasına səbəb olur. Bu səbəbdən uşaqların dərisinə xüsusi qulluq etmək və onu qorumaq vacibdir.
Dərinin nəm səviyyəsi və lipid təbəqəsi
Uşaqların dərisində yetkinlərə nisbətən daha az lipid, yəni yağ təbəqəsi mövcuddur. Lipid təbəqəsi dərini xarici təsirlərdən qoruyan və onun nəm səviyyəsini tarazlayan əsas faktorlardan biridir. Lipid təbəqəsinin zəifliyi dərinin qurumasına və həssaslığının artmasına səbəb olur. Uşaqlarda bu təbəqənin tam formalaşmaması onların dərisini daha həssas edir. Dərinin nəm səviyyəsinin aşağı olması da dərinin çatlamasına və müxtəlif dəri problemlərinin yaranmasına səbəb ola bilər. Buna görə də, uşaqların dərisinin nəm səviyyəsini tarazlamaq üçün xüsusi nəmləndirici vasitələrdən istifadə etmək tövsiyə olunur.
İmmun sisteminin zəifliyi
Uşaqların immun sistemi yetkinləşmədiyi üçün onların dərisi müxtəlif infeksiyalara və xəstəliklərə qarşı daha həssas olur. Dəri insan orqanizminin ilk müdafiə xəttidir və immun sistemi dərinin sağlamlığında mühüm rol oynayır. Uşaqlarda immun sisteminin zəif olması onların dərisini müxtəlif mikroorqanizmlərə qarşı zəif edir və dəri infeksiyalarına daha meyilli olur. Bu səbəbdən uşaqların dərisinə xüsusi diqqət yetirmək və onu təmiz saxlamaq vacibdir. Uşaqların dərisində infeksiyaların qarşısını almaq üçün gigiyenik qaydalara riayət etmək və immun sistemini gücləndirən qidalarla təmin etmək lazımdır.
Xarici təsirlər və ətraf mühit
Uşaqların dərisi ətraf mühitin təsirlərinə qarşı daha həssasdır. Günəş şüaları, külək, soyuq hava və digər xarici amillər uşaqların dərisinə ciddi təsir göstərə bilər. Uşaqların dərisi günəşin ultrabənövşəyi (UV) şüalarına qarşı daha həssasdır və bu şüalar dərinin yanmasına, hətta zədələnməsinə səbəb ola bilər. Uşaqların dərisi, həmçinin soyuq havada quruyur və çatlayır. Bu səbəbdən uşaqların dərisini xarici təsirlərdən qorumaq üçün müvafiq qoruyucu vasitələrdən istifadə etmək tövsiyə olunur. Məsələn, günəşdən qoruyucu kremlər, nəmləndirici losyonlar və qış aylarında qoruyucu geyimlərdən istifadə etmək uşaqların dərisini xarici təsirlərdən qorumağa kömək edə bilər.
Qidalanma və vitamin çatışmazlığı
Uşaqların dərisinin sağlamlığı onların qidalanmasından da asılıdır. Vitamin və mineral çatışmazlığı uşaqların dərisini daha həssas və zəif edə bilər. Xüsusilə A, C və E vitaminləri dərinin sağlamlığında mühüm rol oynayır. Bu vitaminlərin çatışmazlığı dərinin qurumasına, soyulmasına və həssaslığının artmasına səbəb ola bilər. Uşaqların qidalanmasında balanslı və müxtəlif qidaların olması onların dərisinin sağlamlığını təmin etmək üçün vacibdir. Meyvə, tərəvəz, balıq və digər qida məhsulları uşaqların dərisinin sağlamlığını dəstəkləyən əsas qidalar arasındadır. Uşaqların qidalanmasında vitamin və mineralların balansını təmin etmək onların dərisinin sağlam və güclü qalmasına kömək edəcək.
Genetik faktorlar
Uşaqların dərisinin həssaslığı bəzi hallarda genetik faktorlarla əlaqədar ola bilər. Bəzi uşaqların dərisi genetik olaraq daha həssas və incə olur. Əgər valideynlərin dərisi həssasdırsa, bu xüsusiyyət uşaqlara da keçə bilər. Genetik faktorlar dərinin quruluşunu və funksionallığını təsir edə bilər və bu uşaqların dərisinin xarici təsirlərə qarşı həssaslığını artıra bilər. Genetik faktorların təsirini azaltmaq mümkün olmasa da uşaqların dərisinə xüsusi qulluq göstərmək və onu qorumaq vacibdir. Bu halda genetik olaraq həssas dərili uşaqların valideynləri onlara daha diqqətli və qayğıkeş yanaşmalıdırlar.
